វិធីចិញ្ចឹមមាន់ឱ្យឆាប់ធំធាត់ និងមិនងាប់

១. ការជ្រើសរើសមាន់ចិញ្ចឹម ក្នុងការជ្រើសរើសពូជមកចិញ្ចឹម ត្រូវទិញមេ និងបាពីអ្នកក្នុងភូមិ ដែលមានមាឌធំ ឆ្អឹងធំ រាងថ្លោស ដំណើររហ័សរហួន ។

២. ការរៀបចំធ្វើទ្រុង និងទីធ្លាចិញ្ចឹមមាន់ ត្រូវធ្វើរបងព័ទ្ធទីធ្លា ដែលមានទំហំ៣០ម៉ែត្រ x ២០ម៉ែត្រ ហើយក្នុងទីធ្លានោះ គួរមានរណ្តៅជីកំប៉ុស្តសម្រាប់មាន់កកាយរកចំណី ។ គួរមានដាំដើមឈើជាម្លប់ មានចេក ដូង ស្វាយ ស្វាយចន្ទី ដំឡូងមី ដើមទឹកដោះនៅក្នុងទីធ្លា ។ ចំពោះទ្រុងមាន់ដេក គួរមានទំហំ៥ម៉ែត្រ x ៣ម៉ែត្រ ធ្វើពីឫស្សី ។ នៅក្នុងទ្រុងនោះ គួរមានសំបុកមាន់៦ ឱ្យមេមាន់ពងបានគ្រប់ក្បាលចៀសវាងដណ្តើមសំបុកគ្នា ។

៣. ការផ្តល់ចំណី និងទឹក ចំពោះចំណីដែលគួរតែផ្តល់ រួមមាន ស្រូវ កន្ទក់ ចុងអង្ករ សរុប៥គីឡូក្រាម ក្នុងមួយថ្ងៃ ព្រមទាំងមានស្មៅខ្ចីដែលមាន់អាចរកស៊ីបាន នៅក្បែរផ្ទះក្នុងខែវស្សា ។ វិធីលាយចំណី៖ យកធាតុផ្សំទាំងអស់ទៅកិន ឬបុកលាយបញ្ចូលគ្នា មុននឹងដាក់ឱ្យមាន់ស៊ី ។ ចំណែកចំណី ត្រូវបានដាក់ក្នុងស្នូកចំណី ឬក្រាលការុងពីក្រោម ។ មួយថ្ងៃឱ្យស៊ី៣ដង នៅពេលព្រឹក រសៀល និងល្ងាច ។ ទឹក៖ ត្រូវដាក់ទឹកស្អាតឱ្យមាន់ជាប្រចាំ ដោយយកគល់ខ្ទឹម ឬស្លឹកគ្រៃ ត្រាំឱ្យមាន់ផឹកក្នុងស្នូកទឹក និងប្តូរទឹកចេញរៀងរាល់២ថ្ងៃម្តង ។

៤. ការថែទាំ និងការធ្វើអនាម័យ

- ត្រូវរៀបចំសំបុកឱ្យមាន់មេៗក្រាបពង ។ ដើម្បីការពារស្រមើល ត្រូវដាក់ចំបើងក្រាលបាតសំបុកលាយជាមួយស្លឹកទន្រ្ទានខែត និងសាវម៉ាវព្រៃ ។

- ក្រោយមាន់ក្រាបពងបាន៤-៥ថ្ងៃ ត្រូវបង្វិលពងមាន់១ថ្ងៃម្តង ដើម្បីឱ្យវាញាស់ស្រុះគ្នា ។

- នៅពេលកូនមាន់ញាស់ ត្រូវក្រុងកូនមាន់១សប្តាហ៍ ជាមួយមេ ដោយផ្តល់បាយត្រាំទឹកឱ្យកូនមាន់ (១ថ្ងៃកន្លះ ក្រោយកើត) និងផ្តល់ទឹកស្អាត ហើយលែងកូនមាន់ឱ្យត្រូវពន្លឺថ្ងៃ នៅពេលព្រឹកម៉ោង៨-៩ព្រឹក រយៈពេល១៥នាទី ដើម្បីឱ្យវារឹងប៉ឹងមានសុខភាពល្អ ។

- មាន់អាយុ៣សប្តាហ៍ ចាប់ផ្តើមមានព្រូន ដូច្នេះ ត្រូវថ្វើការទម្លាក់ព្រូនមាន់ដោយប្រើស្លាខ្ចី ចិតយកសាច់ស្តើងៗ បញ្រ្ចកមាន់ ។

៥. ចំណុចបន្ថែម

- មិនគួរបង្កាត់ដោយយកបា បានមកពីការទុកពូជកូនក្នុងសំបុកមកបង្កាត់ជាមួយមេរបស់វាដដែលធ្វើឱ្យជាន់ឈាម ។ ត្រូវបង្កាត់បា ដែលមិនមែនជាសាច់ញាតិគ្នា ទោះជាមើលទៅវាមានសុខភាពល្អក៏ដោយ ។

- គួរផ្តល់ចំណីបន្ថែមដូចជា ជន្លេន សាច់ក្តាម ខ្យង ខ្ចៅ កណ្តៀរ សត្វល្អិត ចកបាយទា កន្ធំថេត ស្លឹកដំឡូងមី ដំឡូងជ្វា ព្រលិត ត្រកួន អង្គារដី ងប់ ផ្ទី ម្រំ កាកដូង កាកស្ករ ដើមចេក ។ល។

- គួរបោសសម្អាតទ្រុងឱ្យបានទៀតទាត់ ជាពិសេស នៅខែធ្លាក់ភ្លៀង ព្រោះមាន់ងាយកើតជំងឺ

- នៅពេលមាន់ងាប់ ត្រូវយកទៅកប់ ឬដុតចោល នៅឆ្ងាយពីផ្ទះ និងប្រភពទឹក

- ត្រូវក្រុងមាន់ថ្មី ដែលទើបទិញមកឱ្យបាន១-២សប្តាហ៍ មុនបញ្ចូលជាមួយមាន់ចាស់ ដើម្បីតាមដានជំងឺឆ្លងមាន់ ម្យ៉ាងទៀត ធ្វើឱ្យមាន់សុំានឹងកន្លែងថ្មីផង ។

ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ កសិករ របស់មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា (CEDAC) បោះពុម្ពឆ្នាំ ២០០៧ ៕ 

រៀនដើម្បីធ្វើស្រែ